Diplomats involve in Rakhaing unrest

 
Aung Mra Kyaw'
ယေန႔ နံနက္ ၇ နာရီ ၁၅ ခန္႔တြင္ အေမရိကန္သံအမတ္၏ ကိုယ္ေရးအရာရွိ ေဒၚနန္းခင္ေလးငယ္မွ ဖုန္းဆက္ၿပီး လြတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ ဦးေအာင္ျမေက်ာ္ႏွင့္ ႏိုင္ငံေရးပါတီ မ်ားအား သံအမတ္ႀကီး Derrek Michall တို႔မွ ေတြ႔လိုပါတယ္ဟု အေၾကာင္းၾကားလာေသာေၾကာင့္ မည္သည့္ အခ်ိန္တြင္ ေတြ႔မည္နည္းေမးေတာ နံနက္ ၁၁ နာရီတြင္ ေတြ႔လိုပါတယ္ဟု ဆက္သြယ္လာ ေသာေၾကာင့္ သြားေရာက္ေတြ႔ဆံုခဲ့ပါသည္။ ထိုသို႔ ေတြ႔ဆံုရာတြင္ အေမရိက

န္သံအမတ္ ႏွင့္အတူ ျဗိတိန
္သံအမတ္ႀကီး Andrew Heyn ႏွင့္ ၾသစတရီးလ်သံအမတ္ Ms Bronte Moules တို႔ ပါ၀င္ၿပီး တျခား USAIM ႏွင့္ တ၀န္ရွိသူ မ်ား စုစုေပါင္း ၈ဦးပါ၀င္ပါသည္။ ကၽြန္ေတာ္ အပါအ၀င္ RNDP မွ ၃ ဦး၊ USDP မွ ေဒါက္တာစန္းေရႊ အျပင္ ALD , NLD တို႔မွ တစ္ဦး က်စီပါ၀င္ၿပီး စစ္ေတြေဟာ္တယ္တြင္ ေတြ႔ဆံုခဲ့ၾကပါသည္။ စတင္ေဆြးေႏြး သည့္အခ်ိန္တြင္ ကၽြန္ေတာ္ကဘဲ စတင္ေဆြးေႏြးပါသည္။ ကၽြန္ေတာ္က ေမးခြန္းတစ္ခုေမးၿပီး အစည္းအေ၀းကို စတင္လိုက္ပါသည္။ ယခုကၽြန္ေတာ္တို႔ကို ေတြ႔ဆံုရသည့္ အေၾကာင္းရင္းကဘာလဲ၊ ဘယ္အေၾကာင္း အရာကိုသိလို၍ ေခၚေတြ႔ရျခင္းျဖစ္သည္ဆိုျခင္းအား သိရွိလိုပါသည္။ သို႔မွသာ ဦးတည္ခ်က္ေရာက္ၿပီး အခ်ိန္ကုန္သက္သာပါမည္။ ဟုေမးခြန္းျဖင့္စတင္လိုက္ပါသည္။ အေမရိကန္ သံအမတ္ႀကီးက ယခုလိုေတြ႔ဆံုျခင္းသည္ ၾကြေရာက္လာၾကသူမ်ား၏ အသံႏွင့္ ယခုလက္ရွိျဖစ္ေပၚေနသည့္ျပသနာအေပၚမည္သို႔ သံုးသပ္မိပါသလဲ။ ျပသနာရင္းျမစ္က ဘယ္ကစသနည္း။ ဆက္လက္ၿပီး တည္ၿငိမ္ေအးခ်မ္းေအာင္ မည္သို႔ လုပ္ေဆာင္ၾကမည္နည္း။ ဆိုသည့္ အေၾကာင္းအရာမ်ားကို သိလို၍ တြိဆံုရျခင္းျဖစ္သည္ဟု ေျဖၾကားပါသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ကၽြန္ေတာ္ကစတင္ၿပီး ယခု ျဖစ္ေပၚေနေသာ ျပသနာသည္ ဘာသာေရး၊လူမ်ဳိးေရး ေၾကာင့္ျဖစ္ ေသာျပသနာ မဟုတ္ပါေၾကာင္း ယခုျပသနာသည္ သမိုင္းေၾကာင္းႏွင့္ ခ်ီၿပီးျဖစ္လာေသာ ျပသနာျဖစ္ပါေၾကာင္း၊ အတိုခ်ဳပ္ၿပီးေျပာရလ်င္ ယခုျပသနာသည္ ၁၉၄၂ ခုႏွစ္တုန္းက ဘဂၤလီကုလားမ်ား ရခိုင္တိုင္းရင္းသားမ်ားအား လူမ်ဳိးတုန္းသတ္ျဖတ္ ၿပီး အစၥလာမ္ႏိုင္ငံထူေထာင္ရန္ ႀကိဳးစားျခင္း မွစတင္ခဲ့ေၾကာင္း၊ ထိုအခ်ိန္က ဘူးသီးေတာင္၊ေမာင္ေတာၿမိဳ႕နယ္တြင္ ရခိုင္ေက်းရြာေပါင္း ၃၀၀ ေက်ာ္ရွိခဲ့ပါေၾကာင္း ယခုအခါ ၃၀ ခန္႔သာ က်န္ရွိေတာ့ပါေၾကာင္း ယင္းအခ်ိန္က အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့ေသာ အဂၤလိပ္အစိုးရတြင္ တာ၀န္မကင္း ေၾကာင္းႏွင့္ ပထမအႀကိမ္တြင္ ယင္းေဒသမွ ရခိုင္မ်ားကိုလူမ်ဳိးတုန္းသတ္ျဖတ္ၿပီး ထိုေဒသတြင္ မေနႏိုင္ေအာင္ ႏွင္ထုတ္သည့္အစီအစဥ္ကို စတင္လုပ္ေဆာင္ ခဲ့ပါေၾကာင္း၊ ျမန္မာႏိုင္ငံ လြတ္လပ္ေရးရၿပီးေနာက္ ပါကစၥတန္ႏိုင္ငံကို လြတ္လပ္ ေရးေပးေသာအခါ ေမာင္ေတာခရိုင္အား ပါကစၥတန္ႏိုင္ငံ၏ ျပည္နယ္တစ္ခုျဖစ္ေအာင္ သြတ္သြင္းရန္ ႀကိဳးစားခဲ့ၾကပါေၾကာင္း၊ ပါကစၥတန္မွ လက္မခံေသာေၾကာင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ မူဂ်ာဟစ္အမည္ခံ အၾကမ္းဘက္လက္နက္ကိုင္အဖြဲ႔ တစ္ခုတည္ေထာင္ၿပီး အၾကမ္းဘက္မူမ်ား ကိုဆက္တိုက္လုပ္ေဆာင္ခဲ့ပါေၾကာင္း ထိုသို႔ မူဂ်ာဟစ္သူပုန္အေနျဖင့္ မေအာျမင္ေသာအခါ RSO အမည္ခံၿပီး ပါကစၥတန္မွ ေအလ္ကိုင္းတား အၾကမ္းဖက္အဖြဲ႔ႏွင့္ ပူးေပါင္းၿပီး ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ႀကိဳးပမ္းလာၾကပါေၾကာင္း၊ ထိုေမာင္ေတာခရိုင္အား ထပ္မံ၍ ဘဂၤလားေဒရွ္႔ႏွင့္ ပူးေပါင္းရန္ထပ္မံႀကိဳးပမ္းလာပါေၾကာင္း ဘဂၤလားေဒရွ္႔ႏိုင္ငံျဖစ္လာ သည့္အခါ သူတို႔ျဖစ္ေစခ်င္ေသာ ေမာင္ေတာခရိုင္ကို သီးျခား အစၥလာမ္ႏိုင္ငံတစ္ခု ျဖစ္လိုမူ မေအာင္ျမင္ေသာအခါ ရိုဟင္ဂ်ာ ဟူေသာ နာမည္သစ္တစ္ခုအား စတန္႔ထြင္ၿပီး ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ တိုင္းရင္းသားျဖစ္ေလဟန္ နာမည္သစ္တစ္ခုလိမ္လည္ဖန္တီးၿပီး ထိုေမာင္ေတာခရို္င္အား ထပ္မံ၍ အစၥလာမ္ျပည္နယ္ တစ္ခုျဖစ္ေအာင္ ဖန္တီးလာပါေၾကာင္းႏွင့္ ထိုသို႔ အေျခအေနတြင္ ထပ္မံ၍ ယခုအေရးအခင္းကဲ့သို႔ ၁၉၈၈ တြင္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးယႏၱယားပ်က္ျပားေနခ်ိန္တြင္ ေမာင္ေတာခရိုင္မွ ရခိုင္တိုင္းရင္းသားမ်ားကို လူမ်ဳိးတုန္း သတ္ျဖတ္ၿပီး ထိုခရိုင္အား အစၥလာမ္ႏိုင္ငံျဖစ္ေအာင္ ဖန္တီးမူအား ဒုတိယအၾကိမ္ျ ပဳလုပ္ခဲ့ပါေၾကာ င္းႏွင့္ ယခုျဖစ္ရသည့္ အေၾကာင္းအရင္း သည္လဲ ေရွ႔တြင္ ေျပာခဲ့သည့္အေၾကာင္းအရင္းအတိုင္း ထိုဘဂၤလီမ်ားျဖစ္ခ်င္ေသာ အစၥလာမ္မစ္ ႏိုင္ငံျဖစ္လိုေသာ ဆႏၵေၾကာင့္ ေမာင္ေတာၿမိဳ႕တြင္ တတိယအႀကိမ္ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ ဇြန္လ ၁၀ ရက္ေန႔တြင္ သူတို႕လုပ္ေနက်အလုပ္ျဖစ္ေသာ ရခိုင္တိုင္းရင္းသားမ်ားကို လူမ်ဳိးတုန္း သတ္ျဖတ္လိုေသာ ဆႏၵေၾကာင့္ ေမာင္ေတာခရိုင္မွ ရခိုင္တိုင္းရင္းသားေက်းရြာမ်ားအားလံုးအား တၿပိဳင္နက္တည္း တေန႔တည္း၊တခ်ိန္တည္းတြင္ အျပတ္ရွင္းရန္သူတို႔၏ ေမာ္လဗီေခါင္းေဆာင္ မ်ားက အျပင္မွ အၾကမ္းဘက္အဖြဲ႔ RSO ၏အေထာက္အပံ့ကို အျပည့္အ၀ရယူၿပီး လုပ္ေဆာင္ခဲ့ၾက သည္ကို သိရွိၿပီးျဖစ္မည္ဟုထင္ပါေၾကာင္း၊ ထို႔ေၾကာင့္ ယခုအျဖစ္အပ်က္သည္ ဘာသာေရး၊လူမ်ဳိးေရး ျပသနာမဟုတ္ဘဲ ဘဂၤလီကုလားမ်ား ၏ ေနေျမပိုင္ဆိုင္လိုမူအား ေဒသခံတိုင္းရင္းသားမ်ားက မိမိေဒသကို ခုခံကာကြယ္ယင္း ျဖစ္ေပၚလာရေသာ ျပသနာျဖစ္ပါေၾကာင္း ယခုလဲ ဘဂၤလီအဖြဲ႔အစည္းမ်ားတြင္ အထက္မွႀကိဳးကိုင္ေသာ ႏိုင္ငံတကာမွအၾကမ္းဘက္အဖြဲ႔၏ ေက်ာေထာက္ေနာက္ခံရရွိထားေသာ RSO အဖြဲ႔၏ ညြန္ၾကားမူအတိုင္း မိမိတို႔ အိမ္မ်ားအား မီးရူိ႔ၿပီး ရခိုင္တိုင္းရင္းသားမ်ား ရူိ႔သည္ဟု ႏိုင္ငံတကာမွ အျမင္ျဖစ္ရန္ အခ်က္က်က် ညြန္ၾကားထားခ်က္မ်ားကိုလဲ ယခုေလ့လာခဲ့ ေသာ ေနရာမ်ားတြင္ ေတြ႔ရွိခဲ့ရမည္ဟုထင္ျမင္ပါေၾကာင္း၊ ေနာက္ဆံုးအေနျဖင့္ ေျပာလိုသည္မွာ ယခုအခ်ိန္တြင္ အတူယွဥ္တြဲေနထိုင္ေရး ဆိုေသာ မူသည္ စကားလံုးအရ လွပေသာ္လည္း ယခုပူပူေႏြးေႏြးျဖစ္ၿပီးစ အေျခအေနတြင္ တစ္ဘက္ႏွင့္တဘက္ ယံုၾကည္မူ မရၾက ေသးသည့္အခ်ိန္တြင္ မည္သို႔မွ မျဖစ္ႏိုင္ပါေၾကာင္းႏွင့္ လက္ရွိတည္ၿငိမ္ေအးခ်မ္းလိုလ်င္ အုပ္စုႏွစ္ခုအား သီးျခားစီထားျခင္းျဖင့္ တည္ၿငိမ္ေအးခ်မ္းမူ ကိုတည္ေဆာက္ရမည္ျ ဖစ္ပါေၾကာင္း ေျပာၾကားခဲ့ပါသည္။ သံအမတ္ႀကီးမ်ားက ယခုကဲ့သို႔ သမိုင္းႏွင့္ခ်ီၿပီးျဖစ္လာေသာ အေၾကာင္းအရာမ်ားအား လံုး၀မၾကားဘူးခဲ့ပါေၾကာင္းႏွင့္ ယခုကဲ့သို႔ သမိုင္းေၾကာင္းမ်ားကို ၾကားသိရေသာေၾကာင့္ လက္ရွိျဖစ္ေပၚေနေသာ ျပသနာ၏ အတိမ္အနက္ကို သံုးသပ္မိပါေၾကာင္း ယခုကဲ့သို႔ ေျပာျပေသာေၾကာင္း အလြန္ပင္ေက်းဇူးတင္ပါေၾကာင္း ေျပာၾကားၾကပါသည္။ တျခား ပုဂိဳလ္မ်ားမွလဲ အတူယွဥ္တြဲေနထိုင္၍ မျဖစ္ႏိုင္ေၾကာင္းႏွင့္ တရားဥပေဒစိုးမိုးေရးကို ျပတ္ျပတ္သား သားအစိုးရမွကိုင္တြယ္ေျဖရွင္းသင့္ပါေၾကာင္း ေျပာၾကားၾကပါသည္။ ေတြ႔ဆံုပြဲကို ၁၁ နာရီ ၃၀ တြင္ စတင္ခဲ့ရာ ၁၂ နာရီ ၄၅ မိနစ္တြင္ ၿပီးဆံုးသြားပါသည္။